فهرست مطالب
|
عنوان
|
صفحه
|
|
مقدمه
|
1
|
|
يك دهه فرصت براي نجات زمين
|
2
|
|
برش هايي از تاريخ
|
3
|
|
سرعت ترسناك
|
4
|
|
انسان مهمترين عامل فرسايش خاك
|
5
|
|
گونه‌هاي يگانه در كوه‌هاي ايران
|
7
|
|
سپهر از درز خانه‌هايمان آسيب مي‌بيند
|
11
|
|
گرم کردن خانه‌ها
|
12
|
|
غذا
|
13
|
|
لباس
|
14
|
|
منبع
|
16
|
مقدمه:
امروزه رویکردهای مناسب نسبت به محیط زیست و حفاظت کره زمین به خط فکری و دغدغه های بسیاری از مردم و حتی رهبران ادیان تبدیل شده که این روند را می توان در روحانیان مسلمان که خواستار حفظ منابع آبی کشورهای حوزه خلیج فارس شده اند تا واعظان انجیلی در ایالات متحده که توجه به افزایش تدریجی دمای زمین مورد توجه قرار داده اند، مشاهده کرد.
بحرانهای زیست محیطی یک دغدغه دینی است، چرا که ادیان جهان به توصیف رابطه انسان باطبیعت پرداخته اند. این توجه تا آنجا پیش رفته که برخی از ادیان نسبت به رنج غیرانسان و تخریب زیست محیطی ابراز نگرانی کرده اند. طی یک دهه گذشته رهبران دینی خود را برای جستجوی راه های مؤثر به منظور پاسخ بهاین چالش متعهد کرده، متون مقدس را بررسی ، یافته های علمی را مطالعه و شیوه زندگیخود را به رویکرد عشق و نجات محیط زیست متحول کردند. بسیاری با دغدغه محیط زیست، از روز 22 آوریل ( 2 اردیبهشت) به عنوان روز زمین پاک در ارتقاءآگاهی عمومی جامعه خود در جهت داشتن زمین پاک، سود برده اند. بسیاری از سازمانهای جهانی، دولتها و اشخاص بر این نکته تأکید داشته اند که آلودگیها و تخریب زمین بر محیط زیست و کشاورزی در کل جهان تأثیر سوء خواهد داشت. اهمیت بسیارزیاد این پدیده از جهت تأثیر آن بر سلامتی انسانها و تأثیر غیر مستقیمی است که براقتصاد به واسطه تأثیرش بر محیط خواهد گذاشت.
يك دهه فرصت براي نجات زمين:
دانشمندان در كنفرانسي در بريتانيا مي‌گويند كه روند گرمايش زمين به سرعت بهمقطعي نزديك مي‌شود كه ديگر امكان متوقف كردن آن وجود نخواهد داشت.
دانشمندان دست اندركار «پروژه اروپايي» كه با نمونه برداري از اعماق سفره يخيقطب جنوب درباره ميزان دي اكسيد كربن تحقيق مي كنند يافته هاي خود را در اينكنفرانس كه در شهر نورويچ برگزار مي شود تشريح كرده اند.
آنها نشان داده اند كه ميزان دي اكسيد كربن، كه يكي از عمده ترين گازهاي گلخانهاي است، اكنون از هر زمان ديگر در ۸۰۰ هزار سال گذشته بسيار بيشتر است و نتيجهگرفته اند كه اگر گرمايش زمين با سرعت فعلي ادامه يابد ممكن است تنها يك دهه طولبكشد تا اين روند به نقطه غيرقابل بازگشت برسد.
اريك وولف، از مركز مطالعات قطب جنوب بريتانيا، به اين كنفرانس گفت كه خوفناكترين نكته در يافته هاي آنها سرعت تغييرات آب و هوايي است.
اين تحقيقات بر مطالعه حباب هاي به تله افتاده هوا در يك هسته يخي ۲/۳ كيلومتريكه از اعماق سفره يخي قطب جنوب استخراج شده استوار است.
اين بلندترين و عميق ترين هسته اي است كه تاكنون از قطب استخراج شده است.
دانشمندان اين پروژه مي گويند محتويات اين نمونه يخي نشان مي دهد كه انساناحتمالا درحال دامن زدن به تغييرات جوي خطرناك است.
اريك وولف گفت: نظر من اين است كه در اين هسته يخي هيچ چيزي نيست كه باعث شودنفس راحتي بكشيم. هيچ شاهدي نيست كه نشان دهد زمين خود به خود مشكل افزايش دي اكسيدكربن را حل خواهد كرد. اين هسته يخي نشان ميدهد كه افزايش دي اكسيد كربن بدون شكباعث تغييرات جوي خطرناكي خواهد شد.
برش هايي از تاريخ:
اين هسته يخي از ناحيه اي از قاره سفيد موسوم به «گنبد كنكورديا» استخراج شدهاست.
اين نمونه توسط «پروژه اروپايي براي هسته برداري يخي در قطب جنوب» كه كنسرسيوميمتشكل از ۱۰كشور است حفاري شده است.
ارزش اين ستون يخي براي دانشمندان در حباب هاي ريز هوا كه در طول هزاران سالانباشت برف در آن به تله افتاده، نهفته است.
هر برش از اين برف فشرده حاوي ركورد لحظه اي در تاريخ زمين است و به اندازه گيريمستقيم شرايط گذشته محيط زيست كمك مي كند. دانشمندان نه تنها مي‌توانند ميزان تراكم دي اكسيد كربن و متان - دو گاز عمده ايكه انسان توليد مي‌كند و عامل گرمايش زمين شناخته مي‌شود را در اين برش‌ها ببينند،بلكه همچنين مي‌توانند دما را نيز با كمك اين نمونه‌ها اندازه بگيرند.
سرعت ترسناك:
نتايج اوليه مطالعه به روي اين هسته يخي ابتدا در سال هاي ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ منتشر شدهبود كه جزئيات رويدادهايي به قدمت به ترتيب ۴۴۰ هزار سال و ۶۵۰ هزار سال را تشريحمي‌كرد.
دانشمندان اكنون مطالعه اين ستون يخي را كامل كرده اند كه ۱۵۰ هزار سال بر قدمتمراحل قبلي مي افزايد.تصوير حاصله همان است: افزايش يا كاهش دي اكسيد كربن با افزايش يا كاهش دما نسبتمستقيم دارد.
وولف توضيح داد: هسته هاي يخي ضرباهنگ طبيعي آب و هواي زمين در طول ۸۰۰ هزار سالگذشته را آشكار مي كنند. هر وقت ميزان دي اكسيد كربن تغيير كرده، آب و هوا نيزهمراه با آن تغيير كرده است. در طول ۲۰۰ سال گذشته، فعاليت انساني، دي اكسيد كربنرا به وراي محدوده طبيعي افزايش داده است.
وي افزود «نكته ترسناك»، سرعت تغيير روي داده در ميزان تراكم CO2 است. در اينهسته، سريعترين ميزان افزايش مشاهده شده ۳۰ پاره در ميليون (پي پي ام) براساس حجمطي تقريبا هزار سال بوده است. اما آخرين باري كه افزايشي معادل ۳۰ پي پي ام مشاهدهشده در تنها ۱۷ سال روي داده است. ما واقعا در وضعيتي هستيم كه نمي توانيم آن را باهيچ زماني در ركوردهايمان مقايسهكنيم.
انسان مهمترين عامل فرسايش خاك:
تحقيقات جديد نشان ميدهد انسان هم اكنون مهمترين عامل فرسايش خاك‌هايسطحي زمين محسوب مي‌شود و نقش تخريبي آن در اين زمينه از نقش عوامل طبيعي بيشتراست.
به گزارش آسوشيتدپرس، محققان دانشگاه سيراكيوز در مطالعه‌اي جديد اعلام كردندروند فرسايش خاكهاي سطحي زمين توسط انسان هم اكنون بين ده تا ۱۵برابر سريعتر ازهمين فرايند به شكل طبيعي است.
نقش انسان در فرسايش زمين از مدتها قبل توسط محققان شناسايي شده اما بروسويلكينسون زمين‌شناس اين دانشگاه و همكارانش در مطالعه‌اي جديد، ميزان فرسايش صورتگرفته توسط انسان را با ساير عوامل طبيعي مقايسه كرده‌اند.
اطلاعات جمع‌آوري شده از سرتاسر جهان توسط اين محققان نشان ميدهد هر سال ۷۵گيگاتن(۷۵ميليارد تن) از خاكهاي سطحي زمين دچار فرسايش مي‌شود.
به گفته ويلكينسون، تا پيش از آغاز فرسايش زمين توسط انسان، اين فرايند به شكلطبيعي و طي ميليونها سال توسط باد، آب و يخچالهاي طبيعي به مرور صورت مي‌گرفت اماهم‌اكنون انسان با شدت بسيار زياد در حال فرسودن خاك زمين است كه به ترتيب،كشاورزي، ساخت و ساز و معدنكاوي مهمترين فعاليتهاي انسان هستند كه سبب فرسايش زمينمي‌شود.
زمين از زمان دوره زمين‌شناسي فانروزوييك در ۵۴۲ ميليون سال قبل تا دوره پليوسندر ۵ ميليون سال قبل داراي فرسايش سالانه حدود ۵ گيگاتن خاك بوده و از آن تاريخ تانزديك به دو ميليون سال قبل با ظهور يخچالهاي گسترده در سطح زمين و سپس عقب‌نشينيآنها فرسايش زمين به رقم ساليانه ۱۶ گيگاتن در سال رسيده است.
نرخ كنوني فرسايش طبيعي زمين حدود ۲۱ گيگاتن در سال تخمين زده مي‌شود. بيشترينفرسايش طبيعي در نقاط مرتفع زمين رخ ميدهد به طوري كه ۸۳ درصد از رسوبات رودهايجهان از تنها ۱۰درصد از سطح زمين كه ارتفاع بيشتري دارند شسته شده و به پايين آوردهمي‌شود.
اين در حالي است كه انسان عمل فرسايش را معمولا در نقاط پست‌تر از خشكي‌هاي زمينانجام ميدهد به طوري كه ۸۳ درصد از فرسايش مربوط به انسانها در ۶۳ درصد ازخشكي‌هاي زمين رخ ميدهد.
گونه‌هاي يگانه در كوه‌هاي ايران:
مجمع عمومي سازمان ملل متحد در پنجاه و هفتمين جلسه عمومي خود در سال 2002 به جمع‌بندي فعاليتهاي انجام شده طي سال بين‌المللي كوهها پرداخت و روز يازدهدسامبر را به عنوان روز جهاني كوهستان تعيين و اعلام نمود.
طبعاً ما ايرانيان به دليل كوهستاني بودن كشورمان بايد برنامه‌ها و تب و تاببيشتري براي شناساندن اهميت كوهستانها و حفظ و مراقبت از اين منابع با ارزش جهانهستي داشته باشيم.
برخي تشكل‌هاي زيست‌محيطي ضمن برگزاري آئين‌هاي پاكسازي ارتفاعات در گردهماييخود بر ضرورت حفظ كوهستان به عنوان زيست‌بوم ارزشمند تاكيد مي‌كنند كه در مقايسه باآنچه كه مورد توقع مي‌باشد بسيار اندك است.
ايران كشوري كوهستاني است كه نزديك به 5/54 درصد آن را كوهستانها پوشانيده است. به نقل از آقاي دكتر احمدرضا ياوري، استاد دانشكده محيط زيست دانشگاه تهران تشكيلتاريخ فرهنگي ما و بسياري از قلعه‌هاي تاريخي و آثار باستاني و... در كوهها بودهاست. كوهها اكوسيستم‌هاي پر انرژي هستند مخصوصاً در كشور ما كه سه پوسته تكتونيكبه هم مي‌خورند: زلزله-آتشفشان- رانش.
آنچه اكنون در كوهستان‌هاي ايران نیز مي‌گذرد اين واقعيت تلخ است كه ما از لحاظفرسايش خاك با يك روند نگران كننده روبه‌رو مي‌باشيم كه مي‌تواند آينده محيط زيست وكشاورزي كشور را در معرض تهديد جدي قرار دهد. در مورد فرسايش خاك در استان چهارمحال و بختياري در اواخر دهه 60 كه منجر به رانش زمين و حتي ناپديد شدن يك روستا گرديد،يا رانش زمين بر اثر تراشيدن كوه جهت توسعه جاده ورودي شهر در منطقه اوشان كه منجربه تخريب جاده و چندين خانه اهالي منطقه گرديد هنوز تحقيق و پيگيري لازم انجام نشدهاست.
همچنين براي احداث جاده در منطقه ارسباران، از سوي كليبر به طرف غرب كهچشم‌اندازها و طبيعت كم‌نظيري را در خود جاي داده است، حداقل ملاحظات زيست‌محيطينيز رعايت نشده و سؤال اين است كه چرا براي احداث اين قبيل جاده‌ها كه زيباترينمناطق كوهستاني و دره‌ها را قطع مي‌كنند ضابطه‌اي در نظر گرفته نمي‌شود؟در ارتفاعات شمال تهران سالها شاهد راهسازي بي‌رويه، شكافتن كوهها در مقياسوسيع و ريخت و پاش‌هايي از اين دست هستيم. تا جايي كه مانعي براي جلوگيري ازدست‌اندازي دلالان و زمين‌خواران به اراضي ارتفاعات مشرف به تهران نيست يا در كرجشاهد دست‌اندازي زمين‌خواران به اراضي كوهستاني تحت عناوين و بهانه‌هاي گوناگونهستيم .چراي دام و تغيير كاربري اراضي كوهستاني از عوامل مرحله تخريب كوه‌هاي ايرانمي‌باشند. لازم به توضيح است كه علفزارهاي كوهستاني مناطق شيب‌دار كه براي بار اولشخم زده مي‌شوند و به زير كشت گندم يا جو مي‌روند محصول خوبي به‌بار مي‌آورند امادر سالهاي بعد و تكرار كاشت نه‌تنها از كيفيت آن كاسته مي‌شود، بلكه براي پربارشدن، اراضي بايد به آيش‌هاي طولاني سپرده شوند.
در نتيجه پوشش گياهي و خاك ارزشمند علفزارهاي كوهستاني به اين طريق از بينمي‌رود تا زماني كه تمام علفزارهاي كشور تحت عنوان مرتع در معرض دخل و تصرف قرارمي‌گيرد، اين‌گونه تخريب‌ها ادامه دارد. در حالي كه بسياري از علفزارهاي كوهستانيبه دلايل گوناگون از قبيل ارتفاع بالا، شيب زياد، جنس زمين، نوع گياهان و تراكماندك آنها فاقد قابليت لازم براي چراي دام هستند. متاسفانه كوهها در برزخ مرزبنديمسئوليت‌ها ميان ادارات منابع طبيعي، سازمان حفاظت محيط زيست و سازمان جنگل‌ها ومراتع گرفتار آمده‌اند و متولي و مدافع پيگير ندارند.
هنوز فرزندانمان نمي‌دانند كه كوهها در تامين آب و سرسبزي زندگي چه اندازهدخيل مي‌باشند و نقش حياتي دارند. هجوم به اين منابع با هدف ساخت و ساز باعث محرومكردن نسل‌هاي آينده از آب زلال چشمه‌ها و رودها، دره‌هاي سرسبز و جلوه‌هاي زيبايزندگي در دامنه‌هاي كوهستاني است.
گونه‌هاي جانوري و گونه‌هاي گياهي نيز به عنوان دو عامل مهم در اكوسيستمكوهستان مطرح هستند و به دليل همين تنوع شرايط محيطي در اين كشور پهناور كوهستانيتعداد گونه‌هاي جانوري و گياهي بسيار قابل توجه است؛ به‌طوري كه تعداد گونه‌هايپستانداران و پرندگان وحشي ايران به ترتيب 160گونه و 502 گونه تقريباً برابر باتعداد گونه‌هاي مربوط به كل قاره‌هاي اروپا مي‌باشد.
در خصوص اهميت اكوسيستم‌هاي كوهستاني ايران براي پشتيباني از زيست‌جانوران وحشيكافي است بدانيم كه تعداد 39 گونه و يا زيرگونه از پستانداراني كه بر اساس فهرست IUCN رو به انقراض و يا در معرض تهديد قرار دارند در اكوسيستم‌هاي كوهستاني ايرانزندگي مي‌كنند و همچنين تعداد 6 گونه از پرندگاني كه در فهرست قرمز تهديد به انقراضهستند، نيز در كوه‌هاي ايران يافت مي‌شوند و نيز از مجموعه گونه‌هاي متنوع خزندگان،مناطق كوهستاني ايران، تعداد 5 گونه در فهرست قرمز اتحاديه جهاني حفاظت در معرضتهديد و انقراض قرار دارند. تنوع در كوهستان‌هاي ما به دليل كمربندهاي متنوعارتفاعي و همجواري اقليم خشك و مرطوب در حد بسيار بالايي ظهور پيدا كرده است. قريببه 8 هزار گونه گياهي در ايران مي‌رويد و قريب به دو هزارگونه از اين گياهانگونه‌هاي آندميك و انحصاري هستند كه در ديگر نقاط جهان وجود ندارد. اغلب رويشگاه‌هاي كوهستاني ايران دربرگيرنده اين پوشش گياهي است. دكترولي‌الله مظفريان عضو هيأت علمي مؤسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع در مورد حفاظت ازاين منابع خدادادي مي‌گويد: طي سالها تحقيقات حداقل به 35 گونه دست يافته‌ام كه بهنحوي از كوهستان‌هاي ايران جمع‌آوري گرديده‌اند. نمونه‌هايي كه فقط در ايرانمي‌رويند حفاظت و نگهداري از اين منابع سرشار و با ارزش يك وظيفه ملي است.
كوهستان ملك خصوصي هيچ فرد و يا سازماني نيست تا به هر طريقي كه مي‌خواهند درآن تغييرات ايجاد كنند. كوهستان يك ميراث ملي و ثروت همگاني و متعلق به آحاد مردم وحامي نسل‌ها است. مردم كوهستان روي منابع نشسته‌اند ولي خودشان از همه فقيرترند. براي اين‌كه در حفاظت كوهها موفق باشيم بايد جوامع محلي و اهالي ذي‌نفع و حافظينكوه را هم ببينيم. بنابراين وظيفه حكم مي‌كند به عنوان يك ايراني، در حفاظت ازكوهها كوشا باشيم و مانع از تخريب آنها شويم.
سپهر از درز خانه‌هايمان آسيب مي‌بيند:
دمای متوسط سطح کره زمین در طول یک‌صد سال گذشته یک درجه فارنهایتافزایش یافته و شواهد متعدد حاکی از آن است که بخش عمده این افزایش ناشی ازگازهای گلخانه‌ای خصوصاً دی‌اکسیدکربنی است که ما انسانها تولید می‌کنیم.
اگرچه یک درجه ممکن است زیاد به نظر نرسد، اما کوچک‌ترین افزایش در دمای زمینباعث تغییرات آب‌وهوایی و در نتیجه وقوع طوفان، خشکسالی، ایجاد مشکلات در تولید غذاو گسترش بیماری‌ها می‌شود.
انتشار دیاکسیدکربن توسط انسانها از دو منبع اصلی صورت می‌گیرد: یکی سوزاندنسوخت‌های فسیلی و دیگری تغییر در کاربرد زمین‌ها مثل جنگل‌زدایی. براساس گزارش‌هایسازمان ملل، هر آمریکایی سالانه به‌طورمتوسط مسؤول انتشار حدود 22 تُن دی‌اکسیدکربناست، که این میزان برای ساکنان دیگر نقاط کره زمین حدود شش تُن به ازای هر نفراست. در واقع هر شهروند آمریکایی به اندازه چهار اتومبیل دیاکسیدکربن تولیدمی‌کند. از همين رو ، گفته مي‌شود آمريكايي ها بزرگترين دشمنان آب و هوا در دنياهستند.
بخش عمده مباحث انجام‌شده در زمینه تغییرات خطرناک آب‌وهوایی و راه‌کارهایمقابله با آنها به سیاست‌گذاری‌های ملی و بین‌المللی مربوط می‌شود ـ آیا آمریکاباید پیمان کیوتو را امضا کند؟ آیا کشورها باید استانداردهای بازدهی خودروهای خودرا بالا ببرند؟ ... اما حتی بدون تغییرات مهم سیاسی و قانونی، کارهای زیادی وجوددارد که هر فرد، تک‌تک ما، به عنوان انسان‌هایی مسؤول در مقابل محیط‌زیست،می‌توانیم انجام دهیم تا وضعیت را بهبود بخشیم. نکات زیر به شما کمک میکند تامیزان دی‌اکسیدکربنی را که شخصاً توسط خود شما وارد هوا می‌شود کاهش دهید و زمین راحتی یک‌قدم به وضعیت ایده‌آل و شاید رویایی نزدیک کنید.
گرم کردن خانه‌ها:
بسیاری از ما خانه‌هایمان را در طول تابستان مثل یخچال و در زمستان چون کوره آتش می‌کنیم. به علاوه خانه‌های ما از تک‌تک پنجره‌ها، درها، و منافذ خود گرما رابیرون می‌دهد، و این امر به معنی اتلاف انرژی و در نتیجه افزایش تولید دی‌اکسیدکربناست.
متأسفانه انرژی‌های خورشیدی و بادی که هر دو عمدتا الكتريسيته پاک تولیدمی‌کنند هنوز گران هستند و کاربردشان رایج نشده است. اما می‌توانیم با همین انرژینفتی، گازی، یا برقی هم میزان مصرف انرژی را برای گرم کردن خانه‌هایمان پایینبیاوریم.
ـ شکاف درها و پنجره‌ها بخش زیادی از گرمای خانه‌ها را هدر می‌دهد. گرفتن ایندرزها کمک زیادی به حفظ گرما میکند. استفاده از پنجره‌های دوجداره هم بسیار مؤثراست. برآورد شده است که در آمریکا استفاده از پنجره‌های دوجداره سبب جلوگیری ازورود سالانه 10هزار پوند دیاکسیدکربن به ازای هر خانه به هوا می‌شود. و اگرچههزینه نصب این پنجره‌ها کم نیست، دولت آمریکا و سازمانهای ایالتی و شهری برایتشویق مردم براي نصب این پنجره‌ها به آنها تخفیف‌های مالیاتی می‌دهند.
ـ کاشتن درخت و بوته در اطراف پی خانه‌ها به عایق کردن خانه در مقابل باد واتلاف دما در زمستان‌ها و همچنین در سایه بودن و خنک نگه داشته شدن خانه درتابستان کمک میکند.
ـ پایین آوردن دمای ترموستات‌های خانه در زمستان سبب کاهش دیاکسیدکربن می‌شود. با پوشیدن بلوز و ژاکتی اضافه می‌توان این کاهش دما را به راحتی جبران کرد.
ـ شومینه های قدیمی طوری طراحی شده‌اند که با ایجاد کوران، دود ناشی از آتش رابیرون بکشند و این یعنی مکیدن گرما از خانه شما. بنابراین بستن دريچه شومينه درزماني كه از آن استفاده نمي‌كنيد به حفظ گرمای خانه کمک میکند.
غذا:
ما تنها براي پختن غذا از سوختهاي فسيلي استفاده نمي‌كنيم بلكه در مراحل پيش ازآن يعني در تولید محصولات کشاورزی، فرآوری مواد غذایی، بسته‌بندی آنها، حمل‌ونقلآن‌ها برای رسیدن به بازار، و سرانجام هنگام پخت‌وپز این مواد و تهیه غذاهایموردعلاقه از سوختهاي فسيلي استفاده مي‌كنيم.
بدون‌شک بهینه‌سازی شیوه‌های تولید کشاورزی نقش مهمی در کاهش انتشار گازهایگلخانه‌ای در هوا دارد که این امر نیازمند آموزش کشاورزان و البته ارائه امکاناتلازم برای ایجاد تغییرات است.
ـ برای خود باغچه‌ا‌ی خانگی درست کنید. حتی اگر آپارتمان‌نشین هستید و حیاطندارید می‌توانید این کار را در گلدان انجام دهید و به این ترتیب در زمستان هم ميتوانيد گیاهان تازه در دسترس داشته باشيد.
ـ مسأله گوشت‌خوار یا گیاه‌خوار بودن هم در میزان انتشار گاز دی‌اکسید‌کربننقش دارد. شکی نیست که خوردن استیک بسیار لذت‌بخش است، اما یک فرد گوشت‌خوار به طورمعمول در مقایسه با یک فرد گیاه‌خوار برای تهیه غذای خود یک تُن و نیم بیش‌تردی‌اکسیدکربن در هوا منتشر میکند. به علاوه، تولید گوشت، خصوصاً گوشت گاو، انرژیبسیار زیادی استفاده میکند. در نتیجه، نوع رژیم غذایی شما علاوه بر تأثیراتی که برسلامتی خودتان دارد بر سلامتی محیط زیست و زمین هم اثر می‌گذارد.
ـ در حد امکان از مصرف غذاهای فرآوری‌شده خودداری کنید چرا که در تهیه آنها درمقایسه با مواد غذایی تازه و غذاهایی که خودتان شخصاً می‌پزید انرژي بيشتري به کارمی‌رود.
لباس:
شاید اصلاً به فکرمان نرسد که با دستکاری کمد لباسمان هم می‌توانیم میزانانتشار دیاکسیدکربن را کاهش دهیم.
ـ احتمال این که تعداد زیادی از لباس‌هایمان از پنبه تهیه شده باشد زیاد است. کاشت پنبه دشوار است، بنابراین کشاورزان پنبه‌کارمعمولا انرژی، مواد شیمیایی وکودهایی که دیاکسیدکربن تولید می‌کنند،زيادي مصرف مي‌كنند.
برای تولید یک شلوار جین معمولی سه‌چهارم یک پوند کود و آفت‌کش به کار می‌رود وبرای تولید هر تی‌شرت یک‌سوم پوند. اما اگر الیاف به‌طورکلی به روش‌های غیرصنعتیکاشت شوند، انرژی کم‌تری مصرف و دیاکسیدکربن کم‌تری تولید می‌شود.
براي مثال پنبه، بامبو، و ابریشم را به عنوان مثال می‌توان به صورت غیرصنعتیپرورش داد. پشم گوسفند و شتر اگر به صورت طبیعی توليد شود کمک زیادی به شرایطزیست‌محیطی میکند. اما هر لباسی که از نایلون، پلی‌استر، یا آکریلیک تهیه شده باشدغرق در مواد نفتی است که آنها هم سرشار از دیاکسیدکربن هستند.
امروزه طراحان و تولیدکنندگانی هستند که لباس‌هایشان را از مواد بازیافت‌شدهتهیه می‌کنند. ضررهای بازیافت پلی‌استر کهنه به پلی‌استر نو بسیار کم‌تر از تهیههمین مواد به صورت تازه است. تولیدکنندگان بزرگی اکنون به نهضت کمک به حفظمحیط‌زیست پیوسته‌اند و شروع به خرید پارچه‌هایی کرده‌‌اند که به صورت طبیعی وغیرصنعتی تهیه شده‌اند.
در آمریکا اکنون تنها 05/0 درصد از کل سطح زیر کشت پنبه به صورت غیرصنعتی است،با این حال آن کشور و ترکیه بزرگ‌ترین تولیدکنندگان پنبه به صورت سالم هستند. تا حدامکان لباس‌هایی بخرید که از مواد تولیدشده به صورت غیرصنعتی تهیه شده باشند.
منبع: